چکیده ای از شخصیت های ادبی کتاب فارسی سه سال راهنمایی به ترتیب زمانی از متأخر به متقدّم
معاصر
حميد سبزواري : شعر الله اكبر چهار پاره
پروين اعتصامي : داراي شعرهاي اخلاقي و اجتماعي مناظره مانند شوق پرواز
علي اسفندياري : معروف به نيما يوشيج پدر شعر نو . منظومة افسانه سرآغاز تحول در شعر فارسي
عبدالله مستوفي : كتاب شرح زندگاني من يا تاريخ اداري اجتماعي دورة قاجار
محمدتقي بهار ملك الشعراء : استاد ، روزنامه نگار ، شاعر ، مرد سياست و محقق . مهم ترين اثر او سبك شناسي در سه جلد از معروف ترين شعراي قصيده پرداز در مسائل سياسي و موضوعات مربوط به زمان خود. شعر دماوند او در کتاب آمده است.
سهراب سپهري : شاعر و نقاش. كتاب " هشت كتاب " مجموعه هاي شعر او شعر آب را گل نکنیم، روشنی ، من ، گل ، آب
غلامحسين يوسفي : استاد و محقق صاحب كتاب " چشمة روشن "
علامه علي اكبر دهخدا : روزنامه نگار و محقق و شاعر و زبان شناس مؤلف " لغت نامه " ، " امثال و حكم " و " چرند و پرند "
جلال آل احمد : صاحب داستان مقاله ، تك نگاري و سفرنامه و ترجمة " ارزيابي شتابزده " ، " مدير مدرسه" و ...
لطفعلي صورتگر : شاعر و استاد دانشگاه از كتاب هاي او " ادبيات توصيفي " ، " تاريخ ادبيات انگليسي "، "شعر شیراز" در کتاب سوم
جلال الدين همايي : شاعر و محقق و استاد دانشگاه از آثار او " فنون بلاغت و صناعات ادبي " ، " تاريخ ادبيات" و " ديوار اشعار "
محمدحسين بهجت تبريزي : معروف به شهريار ، شاعر معاصر كه در غزلسرايي شهرت دارد و در غزل پيرو حافظ است و منظومة تركي معروف او " حيدر بابا يه سلام "
قرن 9 و 10و 11
عبدالرحمان جامي : صاحب كتاب " بهارستان " به تقليد از گلستان سعدي . هفت مثنوي به تقليد از خسمة نظامي به نام " هفت اورنگ " و كتاب نفخات الانفس .
شيخ بهايي : دانشمند عصر صفوي قرن 10 و 11 دو مثنوي " نان و حلوا " و " شير و شكر " اثر منثور او "کشکول"
قرن هشتم
عبيد زاكاني : مشهور در طنزپردازي رسالة دلگشا ، منظومة موش و گربه
اوحدي مراغه اي : داراي مثنوي " جام جم "
خواجه حافظ شيرازي : معروف به لسان الغيب داراي غزليات با افكار بلند و زبان شيرين و دو مثنوي ساقي نامه و آهوي وحشي
قرن هفتم
سعدي شيرازي : كتاب " گلستان " به نظم و نثر در اخلاق و تربيت و كتاب " بوستان " به شعر در قالب مثنوي تربيتي مجموعه آثار او در " كليّات "
شمس الدين محمد جويني – شعر نصیحت بی غرض سال سوم راهنمایی
جلال الدين محمد مولوي : سرايندة " ديوان شمس " يا ديوان كبير در قالب غزل و " مثنوي معنوي" در 6 دفتر كه در آن افكار بلند عرفاني را به زبان تمثيل بيان كرده است .او شاعر و عارف بزرگ ايراني قرن 7 است. آثاری به نثر نیز دارد.
خواجه نصير توسي : رياضي دان و منجم و فيلسوف و نويسندة قرن هفتم . داراي تأليفاتي به زبان فارسي و عربي و از معروف ترين آثار او به زبان فارسي " اساس الاقتباس " و " اخلاق ناصري "
قرن ششم
حكيم نظامي : پنج گنج شامل 5 مثنوي به ترتيب " مخزن الاسرار " ، " خسرو و شيرين " ، " ليلي و مجنون " ، هفت پيكر " و " اسكندرنامه " .
نصرالله منشي : مترجم " كليله و دمنه " از زبان عربي به فارسي دري . اصل اين كتاب به زبان هندي قديم سانسكريت بوده كه برزوية طبيب دورة ساسانيان آن را به ايران آورد به زبان پهلوي ترجمه كرد . در قرن دوم ابن مقفع به عربي برگرداند و در قرن چهارم رودكي آن را به شعر برگرداند . در قرن ششم توسط نصرالله منشي به فارسي دري ترجمه شد .
جمال الدين عبدالرزاق اصفهاني : شاعر قرن ششم
ابوالفضل رشيد الدين ميبدي : مفسّر قرآن داراي تفسير " كشف الاسرار و عدّه الابرار " با نثر زيبا و مسجّع
قرن پنجم
حكيم ابوالقاسم فردوسي : شاعر حماسه سراي قرن 4 و اوايل قرن 5 . اثر حماسي بزرگ مثنوي " شاهنامه" شامل سه قسمت : اساطيري ، پهلواني و تاريخي
ابوحامد محمدبن محمد غزالي : دانشمند قرن 5 صاحب " كيمياي سعادت " و " نصيحه الملوك "
عنصرالمعالي كيكاووس بن اسكندر : مؤلف " قابوس نامه " در 44 فصل براي فرزندش گيلانشاه ، در مسائل تربيتي و آئين مملكت داري با نثر ساده نوشته است .
خواجه عبدالله انصاري : معروف به پير هرات . از پيشگامان نثر مسجّع . مؤلف " مناجات نامه " با نثر شيوا و دلكش
ابوالفضل بيهقي : نويسندة دربار غزنويان . اثر معروف او " تاريخ بيهقي "
شيخ جام : زاهد ايراني ملقب به " ژنده پيل " آثار او " انس التائبين " و " مفتاح النجاه "
منوچهري دامغاني : داراي قصيده هايي در وصف طبيعت و زيبايي هاي آن
ناصرخسرو : شاعر قرن 5 مؤلف " سفرنامه " و داراي ديوان اشعار .
ابومنصور موفق هروي : مؤلف كتاب الابنيه عن حقايق الادويه كه در مورد خواص چندين داروي گياهي است.
حكيم عمر خيام : فيلسوف ، منجم و شاعر ايراني كه رباعيات او شهرت دارد و دقيق ترين اندازه گيري و محاسبات. نجومي براي تنظيم تقويم سال خورشيدي به دست او انجام شده است و به " تقويم جلالي " شهرت دارد.
